Iyengar Kimdir? Hayatı ve Kitapları..
Dünyada en yaygın kullanılan yoga ekollerinden Iyengar Yoga tarzının kurucusu Bellur Krishnamacharya Sundaraja Iyengar ya da daha çok bilinen adı ile B.K.S. Iyengar dünyanın önde gelen yoga ustalarından biriydi. 1966 yılında yazmış olduğu Light On Yoga (Yogaya ışık) kitabı günümüzde bile yoganın en modern kitaplarından biri olarak kabul edilmektedir. Daha 18 yaşındayken yoga ustası olup, yogayı büyük kitlelere ulaştıran ve yoganın tüm dünyada etkili bir yaşam tarzı olmasını sağlayan B.K.S. Iyengar’ı biraz daha yakından tanıyalım.
Iyengar’ın Hayatı
B.K.S. Iyengar, 14 Aralık 1918 tarihinde Hindistan’ın Karnataka eyaletinin Bellur köyünde doğmuştur. Iyengar’ın doğduğu sıralarda memleketi Bellur, grip salgının pençesindeydi ve bu hastalık Iyengar’ı da ele geçirerek hastalıklı ve güçsüz bir çocukluk geçirmesine sebep oldu. Daha çok küçük yaşlarında tüberküloz, sıtma, verem ve tifo gibi birçok hastalık ile savaşan Iyengar, 9 yaşında babasını kaybetti. Babasının kaybının üzerine ailesi ile birlikte bir de yoksullukla savaşmak zorunda kaldı. Bir yandan ciddi hastalıklarla, diğer yandan yoksullukla mücadele eden Iyengar’ı 15 yaşında iken Mysore kentinde yaşayan kız kardeşi ve bir yogi olan eniştesi Sri T. Krishnamacharya yanlarına aldılar. Yoga ve Sanskrit ustası olan eniştesi Iyengar’ın sağlığına kavuşması için onu yogaya başlattı. İki yıl boyunca Iyengar’a tüm öğrencilerinden daha zorlu pratikler ve öğretiler ile iyi bir eğitim verdi. Krishnamacharya, 18 yaşına bastığında Iyengar’ı yoga öğretisini yayması için Pune şehrine gönderdi.
Teorik bilgisi az olmasına rağmen Pune’da eğitim vermeye başlayan Iyengar, öğrencilerinin kendisinden daha iyi yoga yapabildiğini gözlemledi. Bunun üzerine yoğun bir yoga pratiğine giren Iyengar, birçok pozu yanlış yaparak bedenini bir deney tahtası gibi kullandı. Ancak bu yaptığı deneme ve yanılma yöntemleri asanaları derinlikle öğrenerek yeni prensipler geliştirmesine imkan vermiştir. Iyengar kendini geliştirdiği bu dönemleri sefalet içerisinde geçirmiştir. Çünkü o yıllarda Hindistan’da yoga bugünkü kadar saygın değildi. Iyengar özellikle bu dönemlerden bahsederken “Su, ekmek ve yoga ile yaşam” olarak tanımlar. 1943 yılında genç yaşta kaybettiği eşi Ramamani ile evlendi. Beş kız ve bir erkek çocuk sahibi oldular. Şu anda babaları gibi ünlü ustalar olan en büyük kızı Geeta ve oğlu Prashant ile tüm çocuklarına yogayı öğreten anneleri Ramamani’ydi. 1975 yılında Pune’da açılan yoga eğitim merkezinin adını da Iyengar eşinin anısını yaşatmak için Ramamani koymuştur.
Iyengar’ın Dünyaya Açılması
Iyengar’ın adı geliştirdiği teknikler ile yoga ustası olarak neredeyse dilden dile dolaşmaya başladı. O dönemlerin ünlü keman virtüözü olan Yehudi Menuhin, çok fazla keman çalmasından dolayı 1950’li yıllarda oluşan rahatsızlıkları nedeniyle artık keman çalamayacak duruma gelmişti. Birçok tedaviyi denemesine rağmen sonuca ulaşamayan Menuhin, araştırmaları sonucunda 1952 yılında Iyengar’a ulaştı. Çok kısa bir süre içerisinde Menuhin, Iyengar metodları ile tekrar keman çalmaya başladı.
Menuhin, bu süreçten sonra Iyengar’ın Batı’ya açılmasını sağlayan kişi olmuştur. Avrupa’da eğitim turları düzenleyerek Iyengar’ın birçok insanla tanışmasını ve çalışmasını sağlamıştır. Ünü tüm dünyaya yavaş yavaş yayılmaya başlayan Iyengar’ı yoga gurusu yapan ise 1966 yılında yayımladığı “Light On Yoga” (Yogaya Işık) kitabı oldu. Yazımızın başında da bahsettiğimiz üzere bu kitap, günümüzde bile yoga üzerine yazılan en önemli kitaplardan biri olarak kabul edilmektedir.
Kitabından sonra dünya çapında apayrı bir üne kavuşan Iyengar’dan herkes eğitim almak için can atıyordu. Öğretilerinden herkesin yararlanması için 1975 yılında Pune’da Ramamani Iyengar Memorial Yoga Enstitüsü’nü kurdu. Enstitü şu anda bile en itibarlı ve en çok öğrencisi olan yoga merkezlerinden biri durumundadır.
1984 yılında öğretmenlikten emekli olan Iyengar’ın yerini enstitüde kızı Geeta ve oğlu Prashant aldı. Ancak Iyengar yoga dünyasında özel dersler vermeye, yeni teknikler keşfetmeye ve yeni kitaplar yazmaya devam etti. Özellikle emekliliğinde engelli kişilerin yoga yapması üzerine ekipmanlar ve pratikler geliştirdi.
Iyengar’ın Kitapları ve Yayınları
- Light on Yoga (1966)
- Light on Pranayama: The Yogic Art of Breathing (1981)
- The Art of Yoga (1985)
- The Tree of Yoga (1988)
- Light on the Yoga Sutras of Patanjali (1996)
- Light on Life: The Yoga Journey to Wholeness, Inner Peace, and Ultimate Freedom (2005)
- Yoga: The Path to Holistic Health (2007)
- Astadala Yogamala: Collected Works – 8 Yayın (2000-2008)
- Yoga Wisdom and Practice (2009)
- Yaugika Manas: Know and Realize the Yogic Mind (2010)
- Core of the Yoga Sutras: The Definitive Guide to the Philosophy of Yoga (2012)
Iyengar’ın Efsanesi
20 Ağustos 2014 tarihinde 95 yaşındaki Iyengar, hayatını kaybetti. Iyengar hayattayken 2004 yılında Times tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi arasında gösterildi. 3 Ekim 2005 yılında San Francisco Denetim Kurulu tarafından “B.K.S. Iyengar günü ilan edilmiştir.”
Pittsburgh Üniversitesi’nden antropolog Joseph S. Alter, Iyengar’ın “Yoganın küresel yayılmasına açık ara en derin etkiye sahip olduğunu” belirtmiştir. Iyengar Yoga’nın kısaltması olan “Iyengar”, Oxford sözlükleri tarafından “Vücudun doğru hizalanmasına odaklanan; kayışlar, tahta bloklar ve diğer nesnelerin de kullanımından yardım alınan bir Hatha Yoga türü” olarak tanımlanır.
2015 yılında Google Iyengar’ı 97. Doğum günü olan 14 Aralık 2015’te bir Google Doodle ile onurlandırdı.
Iyengar’ın çocukluktan yetişkinliğe kadar olan hayatını anlatan Aditi Makim ve Valentina Trivedi’nin belgesel filmi “İnanç Sıçraması” 2008 yılında; yine Iyengar’a atfedilen Vishaal Desai’nin belgesel filmi “Yoga Yoluyla Birleşmek” doğumunun yüzüncü yılında 2018’de yayınlandı.
Ustayı sevgiyle anıyoruz.
Namaste
